Bilgi Parçacıkları,  Kozmoloji,  Ön

İki Zamanlı Bir Evren mi?

İki Zamanlı Bir Evren mi?

3 uzay 1 zaman boyutlu evren modeli

Evrenimiz yukarı-aşağı, sol-sağ, ileri-geri uzay boyutlarından oluşmaktadır. Bu sonuca yaşadığımız çevreyi gözlemleyerek varabiliriz. Çevremizin, uzayın değişimin ise zaman boyutundaki ileriye doğru olan gelişimiyle olduğunu düşünebiliriz. Evreni anlayış düzenimiz ilk başta 3 uzay boyutu ve 1 zaman boyutundan oluşmaktadır.

Son yüzyıl içerisinde Sicim Teorisi, M Teorisi, Einstein’ın Özel Görelilik Kuramı ve niceleri uzayzaman algımızı değiştirecek bir çok farklı bakış açıları bizlere sunmuştur. Sicim teorisinde evren 9 uzay boyutu ve 1 zaman boyutundan , M teorisinde 9 uzay boyutu, 1 zaman boyutu, bir de 1 enerji boyutundan oluşmaktadır. Uzay boyutlarının sayısı değişse de zaman boyutu hakkında bir değişim görülmemiştir.

Zamanın farklı boyutları olabileceği fikri 2007 yılında Itzhak Bars tarafından ortaya atılmıştır. Bars, Einstein’ın genel görelilik teorisi ile kuantum teorisi arasındaki anlaşmazlığın zamanın gizli bir boyutu ile sona ereceğini düşünerek iki zaman boyutu fikrine ulaştı.

Itzhak Bars’ın teorisinde, zaman doğrusal değildir, ancak bu boyutlar ve daha fazlası boyunca iç içe geçmiş olan eğrilikte bir 2 boyutlu düzlemdir.

İki boyutlu zaman teorisi ile elde edilen evren modeli 3+1 uzay ve 1+1 zaman boyutundan oluşmaktadır.

1-4 Boyut
tesseract ile ilgili görsel sonucu
Tesseract (4B Küp)

“İki boyutlu zaman teorisi, zaman yolculuğunu mümkün kılar. Doğrusal olmak yerine, belirli bir noktada kendi kendine geri döner. Bu sayede zaman içinde geriye veya ileriye seyahat edebilirsiniz. Aynı zamanda büyükbaba paradoksunun hayaletini de ortaya çıkarır. Bu, annenizin doğmasından önce, kendi doğumunuzu olumsuz yönde etkilemeden, anne tarafından büyükbabanızı öldürebilmenize olanak sağlıyor.”

Büyükbaba Paradoksu

Heisenberg Belirsizlik İlkesi

Belirsizlik ilkesine göre  bir parçacığın momentumunu ve konumunu eş anlı olarak ölçemezsiniz. Bunun neden böyle olduğu bir gizem olarak kalmıştır.Belki de farklı zaman boyutlarında oldukları içindir.

Brian Greene’in anlatımıyla Heisenberg İlkesi:https://www.youtube.com/watch?v=sBE9IL4yLNU

“Heisenberg’in Belirsizlik İlkesi, neler olduğunu tam olarak asla bilemeyeceğimizi kanıtlar.”https://www.youtube.com/watch?v=jTpMLinqybA

“Bars’a göre, bir parçacığın arkasındaki konum ve momentum belirli bir anda ayırt edilemez. Konum için momentumu değiştirilirse, fizik aynı kalır..

Bir tahta kutuya bakın. Sağa veya sol tarafa baksanız da simetriktir. Burada aynı simetri türü doğrudur.

Hız bulmak için, mesafeyi zamana göre bölüyoruz. Fakat pozisyonu ve momentumu birbiriyle değiştirebilirsek, bu her birinin kendi benzersiz zaman boyutuna sahip olabileceği anlamına gelir. Bu şekilde, evren bizden ekstra bir zaman boyutu gizliyor olabilir.

Bir zaman boyutunun eklenmesi ile bir ek uzay boyutu da teoride belirtilmiştir.Eksta uzay boyutlarıyla kütleçekimi ve kuantum teorisi uyumlu hale gelmektedir.

Peki neden diğer uzay boyutunu göremiyoruz?

Bars soruyu şöyle cevaplıyor; Ekstra bir alan boyutu gerçekten orada olabilir, fakat bizim göremeyeceğimiz kadar çok küçüktürler.

Bu nedenle bizlerin alışkın olduğu 4 boyut aslında 6 boyutun “gölgesi” olabilir.

Kaynaklar:

https://phys.org/news/2007-05-two-time-universe-physicist-explores-dimension.html

https://bigthink.com/philip-perry/there-are-in-fact-2-dimensions-of-time-one-theoretical-physicist-states

Bir cevap yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.